ΑΘΗΝΑ: ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ

ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

Το έδαφος της Αττικής ήταν φτωχό. Οικισμοί αναπτύχθηκαν εκεί όπου υπήρχαν δυνατότητες να ζήσουν άνθρωποι. Στις λιγοστές πεδιάδες οι κάτοικοι ασχολήθηκαν με τη γεωργία, ενώ στις κάπως ορεινές με την κτηνοτροφία. Τα εκτεταμένα παράλια ευνόησαν την ανάπτυξη της ναυτι­λίας και του εμπορίου.

ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΣ

Αργότερα, η Αττική αποτέλεσε ενιαίο κράτος με έδρα την Αθήνα. Το έρ­γο αυτό αποδόθηκε στον Θησέα. Σε ανάμνηση μάλιστα του γεγονότος αυτού οι Αθηναίοι γιόρ­ταζαν τα Παναθήναια, την πιο λαμπρή γιορτή της Αθήνας. Οι Αθηναίοι ήταν Ίωνες, περήφα­νοι γι' αυτή την καταγωγή τους και δεμένοι με τον τόπο τους· αγωνίστηκαν και δημιούργησαν ένα μεγάλο κράτος, του οποίου η δύναμη και η αίγλη έμειναν απαράμιλλες στους αιώνες.

ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ (ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ)

Πρώτο πολίτευμα της Αθήνας ήταν η βασιλεία. Για την περίοδο αυτή ελάχιστα μας είναι γνωστά. Τελευταίος βασιλιάς, σύμφωνα με την παράδοση, υπήρξε ο Κόδρος, ο οποίος θυ­σιάστηκε προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση με τους Δωριείς. Το γεγονός αυτό πιθα­νόν δείχνει ότι η μεταβολή του πολιτεύ­ματος έγινε ειρηνικά.

ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ

1.  Απόδειξη αποτελεί το ότι και στο αριστοκρατικό πολίτευμα εξακολούθησε να υπάρχει ο θεσμός του άρχοντα-βασιλιά με αρμοδιότητες θρησκευτικού χαρακτήρα.

2.  Ουσιαστική εξουσία ασκούσαν ο επώνυμος άρχο­ντας, υπεύθυνος για τη σύγκληση της Εκκλησίας του Δήμου.

3.  Ο πολέμαρ­χος ήταν αρμόδιος για στρατιωτικά θέματα.

4.  Οι έξι θεσμοθέτες ασχολούνταν με δικαστικά θέματα.

5.  Ο Άρειος Πάγος ήταν υπεύθυνος για την τήρηση των νόμων.

6.  Η Εκκλησία του Δήμου, ως συνέλευση όλων των Αθηναίων, απέκτησε μεγάλη σημασία στα μεταγενέστερα χρόνια.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ-ΕΝΤΑΣΕΙΣ

Προβλήματα, όμως, της καθημερινής ζωής προκαλούσαν εντάσεις.

1.  Την εξουσία των ευγε­νών είχαν ήδη αρχίσει να αμφισβητούν οι έμποροι και οι βιοτέχνες, οι οποίοι με την ανάπτυ­ξη του θαλάσσιου εμπορίου είχαν αποκτήσει μεγάλη οικονομική δύναμη.

2.  Από την άλλη πλευ­ρά οι χρεωμένοι αγρότες απαιτούσαν κατάργηση των χρεών. Όσοι από αυτούς δεν μπορού­σαν να ξεπληρώσουν τα χρέη τους γίνονταν δούλοι.

«ΚΥΛΩΝΕΙΟ ΑΓΟΣ»

Την κατάσταση εκμεταλλεύτηκε ο Κύλωνας, ο οποίος το 632 π.Χ., με την υποστήριξη πολ­λών οπαδών του, θέλησε να πάρει την εξουσία και να γίνει τύραννος. Το κίνημα του απέτυχε και ο ίδιος δραπέτευσε στα Μέγαρα. Οι οπαδοί του, όμως, παρόλο που είχαν καταφύγει ως ικέτες στους βωμούς των θεών, θανατώθηκαν. Το ανόσιο αυτό έργο έμεινε στην ιστορία γνωοτό ως «Κυλώνειο άγος».

ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΝΤΑ

1.  Οι Μεγαρείς βρή­καν την ευκαιρία και κατέλαβαν τη Σαλαμίνα. Καθημερινά προ­βάλλονταν τα αιτήματα για την κατάργηση των χρεών και τη σύνταξη γραπτών νόμων.

2.  Οι νόμοι μέχρι τότε ήταν άγραφοι. Το γεγονός αυτό εμπόδιζε τη σωστή απονομή της δικαιοσύνης και πολλοί παραπονούνταν ότι δεν εύρισκαν το δίκιο τους.

3.  Οι ευγενείς, για να εκτονωθεί η λαϊκή δυσαρέσκεια, ανέθεσαν το 624 π.Χ. στον Δράκοντα να καταγράψει τους νόμους.

4.  Οι νόμοι του Δράκοντα, «γραμ­μένοι με αίμα», όπως είπαν, ήταν πολύ αυστηροί. Αποτελούσαν, πάντως, μια προσπάθεια να επιβληθεί η τάξη και να ησυ­χάσει ο τόπος.