ΠΙΝΑΚΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
(ΠΕΡΙΟΔΩΝ, ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΙ ΡΕΥΜΑΤΩΝ) ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
Α. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
(περίπου 600 π.Χ. – 500 μ.Χ.)
|
Προσωκρατική φιλοσοφία
|
Μιλήσιοι (Θαλής, Αναξίμανδρος,
Αναξιμένης), Ξενοφάνης, Ηράκλειτος, Πυθαγόρας – πυθαγορισμός, Ελεάτες
(Παρμενίδης, Ζήνων, Μέλισσος)
|
|
Συνδυαστικοί: Εμπεδοκλής,
Αναξαγόρας
|
|
||
Ατομικοί: Λεύκιππος, Δημόκριτος
|
|
||
Σοφιστές
(500-
400 π.Χ.)
|
Πρωταγόρας, Γοργίας, Πρόδικος, Αντιφών,
Ιππίας
|
|
|
Κλασική φιλοσοφία
(4ος
αι. π.Χ.)
|
Σωκράτης, Πλάτων, Αριστοτέλης
|
|
|
Μετακλασική φιλοσοφία: Ελληνιστική
(300
π.Χ.-500 μ.Χ.)
[Οι σχολές έκλεισαν το 529
μ.Χ. με διαταγή του Ιουστινιανού]
|
Ακαδημία (σχολή του Πλάτωνα) –
συνέχιση από την κλασική περίοδο
|
|
|
Περίπατος (σχολή του Αριστοτέλη)
– συνέχιση από την κλασική περίοδο
|
|
||
Κυνικοί:
Αντισθένης
|
|
||
Στωικοί
(από το 300 π.Χ.)
|
Ελληνική στωϊκή φιλοσοφία: Ζήνων,
Κλεάνθης, Χρύσιππος
|
||
Ρωμαϊκή στωϊκή φιλοσοφία:
Παναίτιος, Ποσειδώνιος, Σενέκας, Μάρκος Αυρήλιος, Κικέρων, Επίκτητος
|
|||
Επίκουρος (4ος -3ος
αι. π.Χ.) – Κήπος (σχολή του Επίκουρου) –Επικούρειοι
|
|
||
Σκεπτικοί
|
Πυρρώνειοι-Πύρρων ο Ηλείος, (4ος-3ος
αι. π.Χ.), Αινησίδημος, Αγρίππας (1 ος αι. π.Χ.-2ος αι.
μ.Χ.), Σέξτος Εμπειρικός
|
||
Ακαδημαϊκοί: Αρκεσίλαος (3ος
αι. π.Χ.), Καρνεάδης (2ος αι. π.Χ.)
|
|||
Νεοπλατωνικοί
(από το 200 π.Χ.)
|
Πλωτίνος, Πορφύριος, Ιάμβλιχος,
Πρόκλος, Υπατία
|
Β. ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
(500
– 1400 μ.Χ.)
|
1. Πατερική φιλοσοφία (ως το 500)
|
|
Ιουστίνος, Τερτυλιανός, Ωριγένης,
Βασίλειος, Γρηγόριος Ναζιανζηνός, Γρηγόριος ο Νύσσης, Αυγουστίνος, Βοήθιος, Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης
|
2. Σχολαστική φιλοσοφία (500 ως το 1400)
|
α. Πρώιμη σχολαστική φιλοσοφία
(1000-1200)
|
Άνσελμος, Αβελάρδος
|
|
β. Σχολαστική φιλοσοφία σε ακμή
(13ος αι.)
|
Αλβέρτος ο Μέγας, Μποναβεντούρα, Θωμάς
Ακινάτης
|
||
γ. Ύστερη σχολαστική φιλοσοφία
(14ος αι.)
|
Ντουνς Σκώτος, Γουλιέλμος
Όκαμ, Φρανσίσκο Σουάρεζ, Μυστικισμός:
Μάιστερ Έκχαρτ
|
Γ. ΝΕΟΤΕΡΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
(1400/1600 – μέσα 19ου
αιώνα)
|
1. Φιλοσοφία της Αναγέννησης
|
Ανακαινιστικές
τάσεις – μετάβαση στη νεότερη περίοδο
|
Toμάσο Καμπανέλα, Πίκο ντε λα Μιράντολα, Νικολό Μακιαβέλι
Νικόλαος Κουζάνος, Τζορντάνο
Μπρούνο, Μισέλ ντε Μονταίνι, Τόμας Μορ
|
2. Εποχή των
μεγάλων συστημάτων (17ος αι.)
|
Ορθολογισμός
|
Ρενέ Ντεκάρτ, Μπαρούχ Σπινόζα,
Γκόντφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς
|
|
Εμπειρισμός
|
Φράνσις Μπέικον, Τόμας Χομπς,
Τζον Λοκ, Τζορτζ Μπέρκλεϋ, Ντέιβιντ Χιουμ
|
||
Θρησκευτική αντίδραση στη
συστηματική φιλοσοφία
|
Μπλεζ Πασκάλ
|
||
3. Διαφωτισμός
|
Αγγλικός, Γαλλικός, Γερμανικός
(18ος αι.)
|
Βολταίρος, Zαν Ντ’ Αλαμπέρ, Ετιέν Μπονό ντε Κοντιγιάκ, Ελβέτιος,
Ζυλιέν Λα Μετρί, Πολ-Ανρί Ντ’ Ολμπάχ, Σαρλ ντε Μοντεσκιέ, Zαν Ζακ Ρουσό, Ντενί Ντιντερό, Γκότχολντ Εφραίμ Λέσινγκ
|
|
4. Κλασικός (γερμανικός) Ιδεαλισμός
|
|
Ιμάνουελ
Καντ, Γιόχαν Γκότλιμπ Φίχτε, Φρίντριχ Βίλχελμ Σέλινγκ, Γκέοργκ Φρίντριχ
Χέγκελ (1770-1830)
|
|
5. Μετα-ιδεαλισμός (αρχές και μέσα 19ου αιώνα)
|
|
´Αρθουρ
Σοπενάουερ
|
Δ. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
(μέσα 19ου αιώνα έως σήμερα)
|
1.
Φιλοσοφία της ζωής-Κριτική
των αξιών
|
Σέρεν
Κίρκεγκορ, Φρίντριχ Νίτσε, Ανρί Μπερξόν
|
2.
Θετικισμός-
Λογικός Θετικισμός- Αναλυτική
φιλοσοφία
|
Ογκύστ
Κοντ, Ερνστ Μαχ, Αβενάριος, Ανρί Πουανκαρέ, Γκότλομπ Φρέγκε,, Τζορτζ Εντουαρντ Μουρ,
Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν, Μπέρτραντ Ράσελ, Ότο Νόυρατ, Μόριτς Σλικ, Ρούντολφ Κάρναπ,
Άλφρεντ Έγιερ, Πήτερ Στρόσον, Γκίλμπερτ Ράυλ, Τζον Όστιν, Χίλαρυ Πάτναμ,
Τόμας Νέηγκελ
|
|
3.
Σύγχρονος Εμπειρισμός
|
Τζον
Στιούαρτ Μιλ, Χέρμπερτ Σπένσερ
|
|
4.
Ωφελιμισμός- Φιλελευθερισμός
|
Tζέρεμυ
Μπένθαμ, Τζον Στιούαρτ Μιλ, Τζον Ρολς, Ρόμπερτ Νόζικ, Ρόναλντ Ντουόρκιν
|
|
5.
Μαρξισμός- Διαλεκτικός Υλισμός
|
Kαρλ
Μαρξ, Φρίντριχ Ένγκελς, Βλαντιμίρ Λένιν, Έρνστ Μπλοχ
|
|
6. Πραγματισμός- Νεοπραγματισμός
|
Γουίλιαμ Τζέιμς, Τσαρλς Σάντερς Περς, Τζον
Ντιούι, Γουίλφριντ Σέλαρς, Γουίλαρντ ´Ορμαν Κουάιν, Ρίτσαρντ Ρόρτυ
|
|
7. Νεοκαντιανισμός
|
Πάουλ Νάτορπ, Κούνο Φίσερ, Ερνστ Κασίρερ, Βίλχελμ Βίντελμπαντ
|
|
8.
Φαινομενολογία
|
Φραντς
Μπρεντάνο, Έντμουντ Χούσερλ, Μορίς Μερλό-Ποντύ
|
|
9. Υπαρξισμός
|
Σέρεν Κίρκεγκορ, Καρλ
Γιάσπερς, Μάρτιν Χάιντεγκερ, Ζαν
Πολ Σαρτρ, Γκαμπριέλ Μαρσέλ
|
|
10. Σχολή της
Φρανκφούρτης (μέσα του 20ού αιώνα
κ.εξ.)
|
Βάλτερ
Μπένγιαμιν, Μαξ Χορκχάιμερ, Τέοντορ Αντόρνο, Χέρμπερτ Μαρκούζε, Γιούργκεν
Χάμπερμας
|
|
11. Στρουκτουραλισμός (Δομισμός)
|
Κλοντ
Λεβί-Στρος, Λουί Αλτουσέρ, Ζακ Λακάν
|
|
12. Aναλυτική
φιλοσοφία της επιστήμης
|
Καρλ
Πόπερ, Τόμας Κουν, ´Ιμρε Λάκατος, Πάουλ Φέγεραμπεντ
|
|
13. Ερμηνευτική
|
Βίλχελμ
Ντιλτάι, Χανς-Γκέοργκ Γκάνταμερ, Πολ Ρικέρ
|
|
14. Σημειωτική - Θεωρία Λογοτεχνίας
|
Ουμπέρτο
Έκο
|
|
15. Γνωσιακή επιστήμη – Φιλοσοφία του νου
|
Άλβιν
Γκόλντμαν, Ντάνιελ Ντένετ, Ντάγκλας Χοφστάτερ, Τζον Χόγκλαντ, Χιούμπερτ
Ντρέυφους
|
|
16. Μεταστρουκτουραλι-σμός (Μεταδομισμός)
|
Zιλ
Ντελέζ, Ζακ Ντεριντά, Μισέλ Φουκό, Κορνήλιος Καστοριάδης
|
|
17. Ιστορία ιδεών- Περιγραφική θεωρία της απόφασης
|
Παναγιώτης
Κονδύλης
|
Πηγή: Θ.Βέικος, Εισαγωγή
στις φιλοσοφικές σπουδές, εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 1988. Σελ. 29-32.
Σημείωση:
Η περιγραφή της κίνησης των ιδεών μέσα
στο χρόνο παρουσιάζει εγγενείς δυσκολίες
που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν σε ένα συνοπτικό πίνακα ιστορίας της
φιλοσοφίας. Η πολυπλοκότητα της σκέψης των
μεγάλων φιλοσόφων αντανακλάται και στο γεγονός ότι το έργο τους συνήθως
εντάσσεται σε περισσότερους από έναν φιλοσοφικούς κλάδους (οντολογία –
γνωσιολογία – πρακτική φιλοσοφία), καθώς και «ρεύματα» σκέψης, ιδιαίτερα στη
σύγχρονη εποχή και όχι μόνο. Συνεπώς το συνοπτικό διάγραμμα του φιλοσοφικού
στοχασμού «στη γραμμή του χρόνου» έχει μόνο διδακτικούς λόγους ύπαρξης και
πρέπει να αξιοποιηθεί, όπου θεωρείται από τους/τις διδάσκοντες/σκουσες
παιδαγωγικά σκόπιμο, με τη δέουσα προσοχή. Για ακριβέστερες χρονολογίες μπορεί
κανείς να ανατρέξει στο Ευρετήριο ονομάτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου